Stała wystawa w MNK Wyspiański została wzbogacona o prezentację zakupionego do zbiorów MNK rysunku autorstwa Stanisława Wyspiańskiego Bok stall z kościoła Św. Krzyża w Krakowie. Dzieło powstało w 1896 roku, w czasie odnawiania gotyckich wnętrz tej świątyni.
Prace restauracyjne były prowadzone pod kierunkiem architektów — Tadeusza Stryjeńskiego i Zygmunta Hendla. W sierpniu 1896 roku Stanisław Wyspiański został przez nich poproszony o przygotowanie projektu dekoracji malarskiej prezbiterium i nawy kościoła. Artysta przystąpił do odrysów wnętrza świątyni. Później proces ten tak opisał w krakowskim „Życiu”: „Gdy się rozpoczynało odnawianie Kościoła św. Krzyża, zamierzone na bardzo szeroką skalę, nie można jeszcze było wiedzieć, co kryje wnętrze, na pozór zbiedzone i brudem zeszargane. Obrazy, drewniane ołtarze i stalle niknęły pod grubemi warstwami kurzu, wnętrze posępne było, groźne, dzikie, pajęczyn pełne czarnych i mroku”.
Podczas prac remontowych odkryto we wnętrzu ślady dawnych malowań. Wyspiańskiemu przypadła więc rola nie tyle tworzącego, ile dokumentującego odsłanianą partiami polichromię. Rysunek bocznej części zaplecków barokowych stall z nawy kościoła św. Krzyża pochodzi właśnie z tego czasu. Był on publikowany jako ilustracja do tekstów artysty, zamieszczanych kolejno w ówczesnej krakowskiej prasie — na łamach „Życia” (1897) oraz „Rocznika Krakowskiego” (1898). Dzieło ma duże znaczenie dla kolekcji gromadzonej przez Muzeum Narodowe w Krakowie, uzupełniając ją o pracę związaną z rodzinnym miastem artysty. Ten przykład rysunkowej twórczości Wyspiańskiego wiąże się z jego działalnością inwentaryzacyjną i typograficzną.
W MNK Wyspiański prezentowanych jest niemal dwieście dzieł artysty, z czego zdecydowaną większość stanowią prace pastelowe na podłożu papierowym. Jest to technika wrażliwa na mikroklimat i zanieczyszczenia oraz na działanie światła. Z tego powodu, w celu zapewnienia zbiorom bezpieczeństwa, wystawa cyklicznie podlega zmianie. Pokazowi rysunku towarzyszy kolejna odsłona ekspozycji. Zachowuje ona scenariusz z poprzednich edycji, czyli podział na sale: „We własnym domu”, „Żywioły”, „Wawel — dramat królów”, „Apollo-Chrystus”, „Księgi moje” i „Metamorfozy”. Ponadto, wzorem poprzednich odsłon wystawy w oddziale MNK Wyspiański, na parterze można zobaczyć autoportrety artysty, uzupełnione o wizerunki najbliższej rodziny — żony i dzieci, a także portrety przyjaciół i bliskich znajomych. Przestrzeń dopełniają widoki Krakowa: pejzaże tworzone z okna mieszkania przy ulicy Krowoderskiej i wnętrza ulic rodzinnego miasta.
Zakup zrealizowany dzięki udzielonej dotacji celowej na wydatki inwestycyjne ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa.
INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH
__________________________________________________________________________
Pokaz rysunku Stanisława Wyspiańskiego
Miejsce: MNK Wyspiański
Otwarcie: 04.07.2025
Godziny otwarcia:
poniedziałek: nieczynne
wtorek: 10:00—17:00
środa—czwartek: nieczynne
piątek—niedziela: 10:00—17:00
Kuratorki wystawy: Magdalena Laskowska, Łucja Skoczeń-Rąpała
Kierownik oddziału: Dominika Treit
Organizator Muzeum: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mecenas MNK: PGE Polska Grupa Energetyczna
Partner Strategiczny MNK: Totalizator Sportowy